Waxaan xogtan ka soo ururiyay waraysiyo iyo sheekooyin gaar ah.
Ugu horeyn, Soomaaliya waxay xiriirka u jartay Midowgii Soofiyeeti iyo xulafadeeda, marka laga reebo Shiinaha. Dagaalku wuxuu u dhexeeyay Soomaaliya iyo Itoobiya. Ciidamadii Soomaaliyeed markii ay jabiyeen ciidamadii Xabashida, waxaa caddaatay in ay taageero iyo difaac buuxa u fidiyeen Itoobiya, Kuuba, Yementa Koonfureed, Midowgii Soofiyeeti, iyo WSL. Dagaalkii Xoreynta Soomaali Galbeed wuxuu ahaa dagaal dhexmaray Soomaaliya iyo Itoobiya. Sababta uu dagaalkani u bilaabmay waxay ahayd in dhulka Soomaalida Itoobiya ama Ogadenia ay ka jireen colaado ay Soomaalidu u taqaano Soomaali Galbeed 1954kii, dadkiisa, gobolladiisii iyo Soomaalidiiba dawladda. Waxaa hogaaminayay Jaalle Maxamed Siyaad Barre, waxayna go’aansadeen in ay dib u hantaan dhulka Ogaadeeniya, waxayna dawladdu ku dhaqaaqday hab iyo habab siyaasadeed oo ay ku soo celin lahayd dhulkaas Gobolka Ogadeeniya, ka dib ciidanka Soomaalida ayaa weerar xor ah ku qaaday Itoobiya. Sidaa darteed, Dagaalkii Tobnaad ee Kowaad, waxaa u suurtagashay ciidamada Soomaaliya inay gacanta ku dhigaan gobollada dhexe iyo kuwa koonfureed ee Soomaali Galbeed. Intii uu dagaalka socday waxaa si tartiib-tartiib ah u soo hoyanayay guulo waa weyn, waxaana ciidamada Soomaalida ay daba socdeen ciidamada Itoobiya ilaa laga qabsaday halka loo yaqaano Sidamo. Sebtembar 1977kii, ciidamada Soomaaliya waxay la wareegeen guud ahaan gobolka galbeedka, waxayna sidoo kale qabsadeen goobo iyo magaalooyin muhiim ah oo ka baxsan gobolka. Kadib markii ay ciidamada Soomaalidu go’doomiyeen magaalada loo yaqaanno Harar, waxaa dhacay dagaal, Itoobiyana waxay la safatay dalkii la oran jiray Midowga Soofiyeeti. Soofiyeedku waxa uu taageero dhan walba ah u fidiyay ciidamada iyo dawladda Itoobiya, wuxuuna Soofiyeedku ugu deeqay Itoobiya in ka badan 18,000 oo askari oo ka socday Kuuba, taas oo keentay in ciidammada Soomaaliya la jabiyo, laguna khasbo inay ka baxaan dhulka Ogaadeenya.
Tirada ciidamada xoogga dalka, Soomaaliya: 35,000, 23 guuto oo lugta ah, 9 guuto taangi ah, 9 guuto madaafiic ah, 4 guuto ah, ciidamada cirka Soomaaliya, guud ahaan diyaaradaha Soomaaliya waa 52 diyaaradood, 24 ka mid ah waa MiG-21. Waxyaabihii ka dhacayay Soomaaliya, ciidamadu waxay ahaayeen kuwo aad ugu wanagsan hab-dhaqankooda iyo tababarkoodaba, sidoo kale mooralkoodu wuxuu ahaa mid aad u sareeya, waxay haysteen qalab ku filan, ciidanka xooga dalka ayaa ahaa kuwo aad u xoogan marka loo eego guutooyinka madaafiicda, madaafiicda ayaa ugu muhiimsanaa. Hubka ay u adeegsadeen weerarka ayaa ahaa ciidamada Soomaaliya kale ayaa lahaan jirtay guuto ka tirsan Kumaandooska, kuwaas oo loo tababaray qaab aan cidina hor istaagi karin. Meelaha ay ka taag daran tahay, Soomaaliya, ciidanka Soomaaliya aad ayuu uga yaraa xoogaga mucaaradka. Halka askariga Soomaaliga ah lagu dilay 12.5 askari Itoobiyaan ah, Midowga Soofiyeeti oo muddo dheer saaxiib la ahaa Soomaaliya, wuxuu tababaray ciidamada xoogga dalka iyo saraakiil Soomaaliyeed, iyadoo sidoo kale ay adkeyd in dib loo hagaajiyo lana helo agabka agabka iyo agabka loo isticmaalo. Soomaalidu waxay siteen maadaama Ruushku ka yimid Hurgedo. Rasaastii iyo wixii xumaan ahaa ayaa meeshaas ku haray oo aan loo helin wax spareparts ah, dagaalkan Soomaaliya ka socdana ma jirin cid la socota ama ka ilaalinaysa. Mareykanka oo Soomaaliya saaxiib la ahaa, madaxweynahoodii waagaas waa uu diiday, wuxuuna yiri waxaan aaminsannahay in Soomaaliya aysan xaq u lahayn inay weerarto Itoobiya. Dowladihii kale ee doonayay inay garab istaagaan Soomaaliya waxay ka baqayeen Mareykanka ama Ruushka, waxayna go’aansadeen inay ka baxaan
Is deji.
Saraakiisha Ciidamada Qalabka Sida ee Soomaaliya:
Taliyaha ugu sareeya ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed
General Maxamed Siyaad Barre.
Xubno ka tirsan Ciidanka Xoogga Dalka:
General Cumar Xaaji Masala.
Hoggaaminta istaraatiijiga ah iyo qorsheynta milatariga:
Sareeye Gaas Maxamed Cali Samatar.
Taliyaha Ciidanka Cirka:
General Cali Mataan Xaashi.
Hogaamiyaasha iyo saraakiisha ciidamada Itoobiya:
Taliyaha guud ee ciidamada Itoobiya
Mengistu Haile Mariam
Ciidanka Cirka Itoobiya
Abera Haile Mariam
Taliyaha Guud ee Midowga Soofiyeeti
Vasily Petrov
Taliyaha Guud ee Cuba
Arnaldo Ochoa
Dagaalkani waxa uu bilaabmay 1977 ilaa 1978, waxaanu socday 8/9 bilood iyo laba maalmood.
> Tirada iyo faahfaahinta ciidamada ka qaybgalaya dagaalka iyo hubka milateri:
Dagaalkani waa dagaal laba dhinac ah.
Bilowgii dagaalka, waxaa Soomaaliya ka soo horjeestay 47,000 oo askari oo xulafo ah.
Marxaladda 1-
Ciidanka Soomaaliya: 4 guuto oo lugta ah, 1 guuto mechanized ah, 1 guuto taangi ah, 2 guuto madaafiicda goobta, 3 guuto oo lugta ah, 75,000 askari oo caadi ah 19,807.
- Midowga Soofiyeeti: 1500.
- Kuuba 18,000
- Koonfurta Yemen 2000.
Marxaladda 2-
Bilawgii dagaalka: 35,000 oo askari, 23 tikniko ah iyo mashiino, 9 guuto ah oo taangiyo ah, 9 guuto ah oo madaafiicda goobta, 4 guuto ah.
Dhammaadka dagaalka Khasaaraha ugu dambeeya ee dhinacyada dagaallamaya:
Soomaaliya: 63,200, WSLF 15,000, dhimasho iyo dhaawac
Itoobiya: 6,133 ayaa la dilay, 10,563 waa la dhaawacay, 6,000 waa la qabtay, qaar waa la la’yahay, 1,362 kalena way carareen.
- Kuuba: 400 oo dhintay, - Koonfurta Yemen: 100 dhintay, - Ruushka: 33 dhimasho iyo dhaawac la'aan ah, - Khasaarihii gaadiidka: 23 diyaaradood, 139 taangiyada, 108 baabuurta dagaalka, 1,399 baabuur oo kala duwan, 6,453 dhimasho, 2,409 dhaawac, 275 maxbuus. - Khasaarihii Gaadiidkii: 28 iyo badh diyaaradood oo Ciidanka Cirka ah, 72 taangi, 30 baabuur oo kuwa dagaalka ah, 90 baabuur oo kuwa xamuulka ah.
Wadarta dhimashada labada dhinac:
Dhimashada Dhacdooyinka Dawladaha Wadarta Maxaabiista (1982)
- Ethiopia: 17,000 25,000 6,000 48,740 - Somalia: 5,500 2,409 270 7,979 - Cuba: (Emergency) 400 0 0 400
- Koonfurta Yemen (Degdeg) 100 0 0 100 - Midowgii Soofiyeeti (Degdeg) 33 0 0 33 Haddaba waxaa Itoobiya u yimi 57,252 askari. Goobta dagaaladu qadhaadha ka dhaceen ayaa ahayd dhibicda buluuga ah, goobta dagaalka ka soo horjeeda.
Kursiga qalinka ee Ciise Masiix.
0 Comments